Równowaga wapniowo-magnezowa

Zbilansowane odżywianie

Niedobory składników pokarmowych są częstym skutkiem ubocznym życia w XXI wieku. Jest to paradoksalne, ponieważ równie często obserwuje się skutki zdrowotne związane z nadmiernym spożyciem niektórych składników pokarmowych czy dodatków do żywności. Jednymi z najczęstszych niedoborów związanych z jakością dzisiejszej żywności i poziomem spożycia produktów bogatych w te składniki, są deficyty magnezu, a także wapnia.

Magnez – funkcje w organizmie

Magnez sam w sobie jest składnikiem kości i zębów, a także tkanek miękkich. Posiada też szereg funkcji:

• bierze udział w przewodnictwie nerwowym i kurczliwości mięśni,
• syntezie kwasów nukleinowych i białka,
• metabolizmie lipidów,
• termoregulacji,
• a także jest aktywatorem enzymów.

Mówi się, że jest to „pierwiastek życia”. Niektórzy mówią, że jest „spustem”, który należy nacisnąć aby nasz organizm rozpoczął reakcje, z których będzie czerpał energię, a więc jest potrzebny do spalania tłuszczów i węglowodanów. Jego rola jest także znacząca w samym przewodnictwie nerwowym, a także w hamowaniu nadaktywności układu nerwowego, przez co nasze ciało jest chronione przed niekontrolowanymi reakcjami.

Objawy niedoborów magnezu:

• nerwowość,
• rozdrażnienie,
• niepokój,
• lęk,
• nadpobudliwość,
• arytmię serca czy
• nadmierne gromadzenie się sodu (ryzyko nadciśnienia)  i wapnia.

Przeciwko osteoporozie

Magnez jest dość mocno związany z wapniem, gdyż to od jego odpowiedniej ilości w organizmie będzie zależała twardość kości, ponieważ to właśnie magnez przyczynia się do powstawania bardzo trwałego fosforanu wapnia. Najnowsze badania pokazują, że suplementacja magnezu dobrze wpływa na osoby zmagające się z osteoporozą.

Wapń – funkcje w organizmie

Jeśli chodzi o wapń to zapewne każdy wie, że:

• jest to podstawowy budulec kości i zębów,
• ma udział w kurczliwości mięśni i przewodnictwie bodźców nerwowych,
• wpływa na regulowanie pobudliwości nerwów,
• ma ważną rolę w przepuszczalności błon komórkowych,
• wpływa na krzepliwość krwi,
• jest ważny w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej i
• bierze udział w aktywacji wielu enzymów.

Ważna równowaga wapnia i magnezu w diecie

W przypadku obu minerałów pojawia się ich rola w przewodnictwie nerwowym. Wynika to z faktu iż są antagonistami więc by oba mogły spełniać swoje rolą, muszą być dostarczone w odpowiedniej ilości, zachowując balans między nimi, aby żaden nie zdominował drugiego. Krótkotrwałe niedobory wapnia są szybko naprawiane przez mechanizmy homeostazy – co tylko podkreśla ważną pozycję wapnia w ustroju – natomiast długotrwałe niedobory będą wywoływały hipokalcemię. Jej objawy będą dotyczyły głównie układu nerwowego, a najbardziej swoistym spośród nich jest tężyczka, która przejawia się mrowieniem warg, języka i palców lub nóg, uogólnionymi bólami mięśni oraz kurczami mięśni rąk, stóp i twarzy.

Innymi powikłaniami niedoborów wapnia u dzieci będzie rozwój krzywicy (polegającą głównie na nieprawidłowym uwapnieniem rozwijających się kości i przyroście chrząstek nasadowych), a u dorosłych osteomalacja, czyli demineralizacja prowadząca do rozmiękania i deformacji kości, a także osteoporoza. W przypadku dorosłych bardzo dobrze widać współistnienie wapnia z magnezem nie tylko przy przewodnictwie nerwowym, ale także przy stanie kości. Jak już wcześniej wspomniano, magnez będzie odpowiedzialny za twardość kości dzięki stymulowaniu powstawania fosforanów wapnia czyli bardzo twardych i mocnych soli, budujących kości. W przypadku osteomalacji i osteoporozy, składnik ten będzie szalenie istotny aby zachować twardość kośćca, który nadal musi dźwigać nasze ciała i być odpornym na wszelkiego rodzaju uszkodzenia. A jak wiadomo, złamania kości będące następstwem osteoporozy są bardzo częste.

W zapewnieniu odpowiedniej równowagi tych dwóch składników nie pomaga fakt, że mogą oddziaływać na siebie jako elementy pożywienia. Duża ilość wapnia w diecie będzie zmniejszała wchłanianie magnezu, dlatego gdy decydujemy się na suplementację wapnia czy zwiększenie produktów, które są w niego bogate, nie możemy zapomnieć o magnezie. Aby zapewnić dobrą równowagę bez zaburzeń wchłaniania, stosunek wapnia do magnezu powinien wynosić 2:1. Taka proporcja da nam pewność, że oba składniki mineralne zostaną odpowiednio przyswojone i będą mogły zostać wykorzystane aby wzmacniać nasz układ kostny i nerwowo-mięśniowy.

Ostrzeżenie dla wielbicieli produktów mlecznych

Jeszcze raz należy powtórzyć i uczulić na wapń, który związany jest z produktami mlecznymi. Jeżeli nasza dieta jest w nie obfita – zadbajmy także o magnez. Dzisiaj pełno jest preparatów magnezowych, ale warto też urządzać sobie kąpiele w solach magnezu. Ale nie tylko z zamiłowania do produktów mlecznych mogą wystąpić braki w naszym menu. Nadmierne spożycie kawy i alkoholu powoduje wypłukiwanie magnezu. Podobnie działają też produkty mocno przetworzone zawierające fosforany czy napoje gazowane.

Reklamy produktów żywnościowych należy też oglądać z dużą dozą nieufności. Pamiętamy jeszcze szeroko zakrojoną kampanię reklamującą picie dużych ilości mleka: “Pij mleko – będziesz wielki”. I co? Wielu ludzi, którzy jej uwierzyli boryka się dzisiaj z osteoporozą i innymi chorobami.

Podobnie należy też być ostrożnym, gdy lekarz zapisuje suplementację wapniem i witaminą D (np przy złamaniach). Pamiętam jak mój teść uległ wypadkowi i doznał złamania nogi. Lekarz zapisał mu duże dawki wapnia i witaminy D. I co wynikło z tej kuracji? Staruszek miał 80 lat gdy spotkało go to nieszczęście. Do tego czasu był w pełni sprawny fizycznie i umysłowo. A po kuracji “mądrego” lekarza, noga nie zrosła mu się ani odrobinę ale za to miażdżyca rozwinęła się tak, że po 3 latach miał problem ze złożeniem zdania… Ale wtedy nikt w Polsce nie mówił o witaminie K2, która zarządza umieszczaniem wapnia w organizmie, by dostawał się do kości a nie osadzał w naczyniach krwionośnych. Ów lekarz wykazał się jednak dużą niefrasobliwością gdyż nie przypisał magnezu a o równowadze wapniowo-magnezowej uczył się na pewno w szkole, ale może był akurat na wagarach…