Górne

Jak spożywać jajka

Będzie to artykuł inny niż większość w tym serwisie. Pochylę się nad przygotowaniem jajek do spożycia. Postaram się przekonać cię do zadbania o pewne ważne szczegóły, które wdrożone w praktykę spowodują, że ten wzorcowy produkt spożywczy zostanie optymalnie wykorzystany.

Dar od Boga?

Czy jaja są zdrowe?Nie ma drugiego produktu tak obfitego w składniki odżywcze jak jajka. To właściwie wie prawie każdy człowiek, ale jak je przygotować do spożycia, by nie uronić nic z ich zasobów?

Powinno się je spożywać jak najczęściej. Na surowo niespecjalnie nadają się do codziennego spożywania ze względu na konsystencję nietolerowaną przez wielu ludzi oraz ryzyko zakażenia się bakteriami salmonelli.

Znamy wiele potraw prostych i łatwych do przyrządzenia, ale czy na pewno potrafimy je optymalnie przygotować do spożycia, to znaczy tak by zachować zawarte w nich wartości odżywcze i przysłużyły się naszemu zdrowiu?

Wrogiem nr 1 jest wysoka temperatura

Co to znaczy wysoka? To taka, która spowoduje niekorzystne zmiany. Chodzi tu przede wszystkim o zniszczenie dobroczynnych składników takich jak lecytyna, która jest źródłem choliny. Taki niekorzystny proces zaczyna się w temperaturze powyżej 95 st C. Lecytyna znajduje się w żółtku, zresztą jak wszystkie najwartościowsze składniki.

Genialna budowa

Stwórca tak genialnie zaprojektował jajko, by ochronić zawarte w żółtku najcenniejsze składniki:

  • Jest otoczone błoną dla oddzielenia od reszty.
  • Znajduje się ono w otoczeniu białka, które ma niższą temperaturę ścinania o 5 st. C. Ścinanie żółtka następuje powyżej 67 st. C.
  • Ciepło dostarczane z zewnątrz, np. podczas gotowania rozchodzi się w jajku stosunkowo wolno co umożliwia łatwe jego ugotowanie do postaci takiej, że białko jest ścięte a żółtko pozostaje płynne.
  • I dzięki właśnie utrudnionemu dostępowi wysokiej temperatury, łatwiej jest podczas procesu obróbki termicznej, by zawarte w żółtku najcenniejsze składniki zostały nienaruszone.
  • Nawet jeśli ktoś nie potrafi przypilnować czasu gotowania to i tak ścinanie żółtka następuje jeszcze wolniej niż białka, gdyż żółtko zawiera więcej tłuszczu, który w końcu jest dobrym izolatorem termicznym. Dzięki tej właściwości żółtko ścina się dość wolno od zewnątrz do wewnątrz.
  • Nawet kształt żółtka utrudnia proces rozchodzenia się ciepła. Gdyby było ono np. prostopadłościenne to żółtko szybciej by się ścinało, gdyż w takim kształcie ciepło rozchodzi się łatwiej.

Posłuchaj ciekawe wypowiedzi lekarzy o cholinie by mieć motywację do spożywania najlepszego źródła choliny czyli płynnego żółtka – Wpływ choliny na zdrowie.

Jak zrobić optymalną jajecznicę

jajecznicaJak wcześniej podałem ścinanie żółtka zachodzi w temperaturze o ok 30 stopni niższej niż niszczenie choliny, zatem gdy smażymy  jajecznicę wystarczy cały czas ją mieszać i zdjąć z ognia od razu po ścięciu się zawartości patelni i wyłożyć niezwłocznie na talerz.

Najgorsze natomiast jest pozostawianie jajecznicy na sporym ogniu i przegrzewanie miejscowe, gdyż jak wcześniej zaznaczyłem tłuszcz użyty do smażenia jest dość dobrym izolatorem a więc słabym przewodnikiem ciepła i patelnia oddając ciepło do tłustej potrawy może powodować jej utlenianie co jest bardzo niekorzystne  od strony zdrowotnej. A już wielkim błędem jest użycie do smażenia olejów zawierających przewagę kwasów tłuszczowych nienasyconych, które ulegają intensywnemu utlenianiu wraz ze wzrostem temperatury.

Do smażenia idealnie nadają się natomiast tłuszcze nasycone:

  • masło klarowane,
  • tłuszcz gęsi,
  • smalec wieprzowy czy
  • olej kokosowy.

Jajecznica dobra na masę i na rzeźbę

Przepis na jajecznicę optymalną podczas budowania masy mięśniowej

  1. Zastosuj dużą ilość tłuszczu (jaki, wymieniłem wyżej), nawet do 100 gramów. Możesz to łatwo uzyskać dodając boczku czy baleronu.
  2. Jedz ją w towarzystwie warzyw, najlepiej surowych, takich jak: papryka, pomidor, ogórek kiszony lub świeży,
  3. Warto dodać przypraw (imbir, kurkuma) by usprawnić proces trawienia
  4. Zrezygnuj z pieczywa, dzięki czemu strawisz ją dużo łatwiej i szybciej,
  5. “Tłusta jajecznica” z 5 jaj może dostarczyć ci ponad 1300 kcal.
  6. Jeśli należysz do tych ludzi, którzy mają problemy z trawieniem sporych ilości tłuszczy zastosuj suplement wspomagający wątrobę (ekstrakty z karczocha, ostropestu albo kwas alfa liponowy), ale nie rezygnuj z tego królewskiego dania.

Przepis na jajecznicę w czasie pracy nad definicją mięśni jest tylko nieco inny:

  1. ogranicz tłuszcz do minimum a nawet możesz z niego zrezygnować gdy użyjesz patelni z powłoką nieprzywierającą.
  2. Reszta jest taka sama a preparat wspomagający trawienie obowiązkowo. Dzisiaj jest bardzo wiele dobrych suplementów wspierających pracę układu trawienia i są stosunkowo niedrogie a skuteczne. Dodatkowy bonus jaki dają to szybsza redukcja tkanki tłuszczowej.

W tym przypadku 5-cio jajeczna jajkówka może dostarczyć tylko 400 kcal! Lecytyna zawarta w jajkach ułatwi ci też spalanie tłuszczu. Podobnie zadziałają jajka gotowane na miękko.

Jaja sadzone i gotowane

jajo sadzoneJajka sadzone najłatwiej robi się z małą ilością tłuszczu i na patelni o grubym dnie. I zachęcam cię w ogóle do rezygnacji z cienkościennych naczyń. Główny powód to nierównomierne rozchodzenie się ciepła, zwłaszcza na palnikach gazowych. Cienkie dno powoduje, że tuż nad płomieniem temperatura będzie bardzo wysoka a kilka centymetrów w bok stosunkowo niska. Ciepło w metalu rozchodzi się bardzo łatwo, więc bezpośrednio nad płomieniem produkt na patelni będzie nadmiernie przegrzewany i może dochodzić do tworzenia się akroleiny – substancji rakotwórczej.

Na takiej cienkościennej patelni:

  • ciągłe mieszanie jest nieodzowne by uniknąć powstawania tej bardzo szkodliwej substancji.
  • Ograniczamy też wielkość płomienia by temperatura oddziaływająca na zawartość patelni było dość niska, tzn taka by ścinanie jaj następowało bardzo powoli.
  • Ta chwilka dłużej spędzona przy patelni ustrzeże cię przed przygotowaniem niezdrowej potrawy.
  • Bo co z tego, że wziąłeś idealny produkt a potem zniszczyłeś jego większość dobroczynnych składników a w zamian powstała inna substancja, bardzo niebezpieczna dla twojego zdrowia?

Szukaj dobrego dostawcy

jaja dobrej jakościSkupiłem się powyżej na sposobach obróbki, ale artykuł byłby niepełny gdybym nie wspomniał o jakości samego surowca.

Informacje o pochodzeniu jaj, które nabędziemy w sklepie można znaleźć na skorupce w postaci stempla.

Co oznaczają cyfry:

  • “0” oznacza jaja z chowu ekologicznego,
  • “1” – z chowu na wolnym wybiegu,
  • “2” – z chowu ściółkowego,
  • “3” – z chowu klatkowego.

Jakość jaja może być oceniana według co najmniej 2 kryteriów:

  • Sanitarne czyli prawdopodobieństwa wystąpienia zakażenia salmonellą. Okazuje się, że ze względu na organizację chowu najwyższe bezpieczeństwo sanitarne pozwala zachować chów klatkowy. Dzieje się tak dlatego, że zniesione jajko trafia bezpośrednio na taśmę, którą jest od razu transportowane do chłodni. W chowie ściółkowym upływa zwykle nieco więcej czasu, gdy jajka trafiają do pomieszczeń chłodniczych, a w chowie wolnym i ekologicznym ten czas jest jeszcze dłuższy i trudniejszy do precyzyjnego określenia.
  • Zawartość składników odżywczych. To kryterium jest związane głównie z jakością tego co zjada nioska, a zwykle pasz stosowanych w żywieniu kur. I tylko przy chowie “0” zabronione jest stosowanie pasz zawierających rośliny z upraw GMO.

Przy takich kryteriach może łaskawiej spojrzymy na jaja najtańsze czyli z chowu klatkowego. Jeśli jednak ktoś nie ufa większym dostawcom, którzy “produkują jaja” z “0” i “1” to zostaje już tylko prywatnie poznany hodowca, najlepiej rodzina ze wsi, pod warunkiem, że nie stosuje najtańszych pasz. Tacy mali producenci nie zapewniają takiego bezpieczeństwa sanitarnego jak wielcy konkurenci, gdyż nie są zobowiązani do takich badań jak producenci masowi.

I znowu nasz wybór zależy od tego komu zaufamy, czyli tego co możemy wiedzieć o producencie: a zwłaszcza jakie pasze stosuje…

Prosty wniosek: jajko z “1” nie musi wcale dostarczać lepszego składu odżywczego niż jaja z “3”. Podobnie jednak jest z jajkami pochodzącymi od tzw gospodarza. Ale jaja…

 , ,

Jedna odpowiedź do Jak spożywać jajka

  1. szymon 8 listopada 2019 w 04:02 #

    uwielbiam jajka, w każdej postaci, oczywiście najlepsze soą obsmarowane (wiadomo czym) razem z piórami prosto od gospodarza, z wolnego wybiegu, sobotę będę próbować je robić w piekarniku zobaczę jak wyjdą, pozdrawiam

Dodaj komentarz

Zaprojektowane przez Klienter.pl